Thursday, August 17, 2006
«پيک نت» و روزنامه نگاری زرد
تارنگاشت عدالت
ع. سهند
٢۴ مرداد ۸٥
روزنامهنگاری زرد
در دهه ۱٨٩۰ نوعی از روزنامهنگاری در ايالات متحده شکل گرفت که به روزنامهنگاری زردyellow journalism معروف شده است. خصوصيات اين نوع روزنامهنگاری عبارت است از: به کار گرفتن تيترهای احساسی sensational، دادن چرخه احساسی و ملودرامmelodrama به رويدادها، استفاده از زبان مبالغه، تحريک افکار عمومی در حمايت از سياست و عملی که به سود عموم نيست، وارونه و مخدوش جلوه دادن واقعيات و در مواردی حتا جعل فاکت در خدمت سياست مورد نظر نخبگان سياسی- اقتصادی.
ژوزف پوليتزر- روزنامهنگاری که از سال ۱٩١١ جايزه سالانه پوليتزر به نام او تأسيس شده است- بانی روزنامهنگاری زرد است. اصطلاح روزنامهنگاری زرد از بخش فکاهی روزنامه «نيويورک ورلد» پوليتزر میآيد که يکی از کاراکترهای آن «بچه زرد» Yellow Kid نام داشت. ويليام رندولف هرست، رقيب پوليتزر و صاحب روزنامه «ژورنال صبح نيويورک»، شيوه روزنامهنگاری جنجالی پوليتزر را تقليد کرد و حتا کاريکاتوريست «نيويورک ورلد» را راضی کرد تا به روزنامه او بپيوندد. پوليتزر در مقابل، کاريکاتوريست ديگری را استخدام کرد و از او خواست «بچه زرد» دوم را بيافريند. ديری نگذشت که روزنامهنگاری جنجالی و ملودرام آمريکايی در رقابت بين «بچه های زرد» پوليتزر و هرست، شکل گرفت.
جنگ آمريکا- اسپانيا بر سر کوبا به اولين «جنگ رسانهای» معروف شده است. روزنامهنگاران زرد به هيأت حاکمه آمريکا کمک کردند تا زمينههای تبليغاتی لازم برای جنگ با اسپانيا و مستعمره کردن کوبا را مهيا کنند. هرست پی برده بود که جنگ کوبا نه تنها به فروش روزنامهاش کمک خواهد کرد، بلکه در عرصه سياست نيز او را در موقعيت برتری قرار خواهد داد. دو خبرنگار هرست در کوبا - ريچارد هاردينگ ديويس و فردريک رمينگتون- بالاترين حقوقها را دريافت میکردند. زمانی که رمينگتون طی تلگرافی به هرست خبر داد که در اينجا خبر زيادی نيست، هرست در پاسخ در تلگراف معروف خود نوشت: «عکس از تو، جنگ از من.»
هرست عکسهايی که در گوشه و کنار جزيره کوبا از مردم تحت ستم و شرايط زندگی روزانه آنها، و مقاومتشان در برابر استعمارگران اسپانيايی تهيه میشد را در روزنامههای خود تحت عنوان «گزارشهايی از جنگ» منتشر میکرد، و از اين طريق، از راه دور، جنگ مورد نظر خود را راه میانداخت. در شب ١۵ فوريه ۱٨٩٨ ناو آمريکايی «مين» Maine که برای حفاظت از منافع آمريکا به سواحل کوبا اعزام شده بود، به طور مشکوکی منفجر و غرق شد و سه چهارم خدمه ٣۵۰ نفری آن کشته شدند. روزنامههای هرست بدون هيچ مدرکی اسپانيا را مقصر اعلام کردند. تحقيق و تفحص رسمی دولت آمريکا نيز بدون ارائه مدرکی، نظر مطرح شده از طرف روزنامهنگاران زرد را تأييد کرد.
در روز ٢۵ آوريل ۱٨٩٨، کنگره آمريکا رسماً به اسپانيا اعلان جنگ داد. در پايان تابستان آن سال، اسپانيا با امضای قرارداد ترک مخاصمه، کوبا، فيليپين، پورتريکو و جزاير گوام را به ايالات متحده واگذار کرد.
در سال ۱٩۷۶، دريادار هيمن ريکاورHyman Rickover از طرف نيروی دريايی يک بررسی ديگر در باره انفجار ناو Maine انجام داد. کارشناسان تيم او به اين نتيجه رسيدند که انفجار ناو Maineناشی از آتش گرفتن انبار ذغال سنگ آن بود.١
«پيک نت» و تجاوز آمريکا- اسرائيل به لبنان
پوشش خبری- تفسيری- تصويری سايت اينترنتی «پبک نت» از تجاوز آمريکا- اسرائيل به لبنان از نمونههای به ياد ماندنی روزنامهنگاری زرد است. درست در روزهايی که بشريت مترقی عليه ارسال بمبهای سنگرشکن و بمبهای گرمايی- فشاری ساخت آمريکا به اسرائيل اعتراض میکرد، «پيک نت» خبر جعلی ارسال موشک از ايران به لبنان را منتشر کرد؛ زمانی که افکار عمومی جهان، طی راپيمايیها و تظاهرات گسترده خشم خود از محور بوش- بلر- المرت و جنگطلبی آنها را نشان میداد، «پيک نت» عمل نمايشی ٢۰ نفر داوطلب ايرانی رفتن به جبهه لبنان را عمده کرد؛ زمانی که بيش از ۶۰ حزب کمونيست و کارگری جهان (از جمله حزب کمونيست عراق) طی يک بيانيه مشترک ضمن اعلام همبستگی با مردم فلسطين و لبنان از مبارزات آنها در دفاع از حق حاکميت و استقلال خود حمايت میکردند، «پيک نت» خواهان اتخاذ سياستی ديگر، مانند سياست «احزاب کمونيست جديد افغانستان و عراق» میشد... و درست در زمانی که مردم سراسر جهان «کمونيست، سوسياليست، مترقی، و اعضای سازمان های جامعه مدنی» يهودی، مسلمان، مسيحی، هندو... در پاسخ به فراخوان حزب کمونيست لبنان «روز ۱٢ اوت» را به «روز جهانی همبستگی با مردم لبنان عليه تجاوزات صهيونيستی» تبديل کردند، «پيک نت» با تيتر تحريک کننده «تظاهرات عليه دولت جنگطلب ايران در پرجمعيتترين كشور مسلمان جهان» خبر و عکس جعلی و مونتاژ شده زير را از تظاهرات مردم اندونزی چاپ کرد:
«خبرگزاریهای خارجی به نقل از مطبوعات اندونزی كه اين روزها دولت آن تفسيرهای جديدی را در ارتباط با ايران منتشر میكنند، از يك تظاهرات ضددولت ايران گزارش داده اند. اين تظاهرات مربوط به چند روز پيش است، و عكسهای آن اكنون زينتبخش مقالات تفسيری مطبوعات در باره ايران شده است. تظاهركنندگان عكسهای احمدی نژاد را به عنوان يك جنگطلب در دست داشته و برای صلح شعار میدادند. آنها خواهان صلح در جهان بودند. اندونزی پرجمعيتترين كشور مسلمان جهان است و اين تظاهرات همزمان شده است با تيره شدن مناسبات اقتصادی- سياسی جمهوری اسلامی با پاكستان و هندوستان. به گونهای كه قراردادهای نفتی و اقتصادی با ايران نيز معلق شده است. عكس بالا صحنه ايست از تظاهرات صلح و عليه دولت جنگطلب ايران».
عکس مونتاژ شده «پيک نت» از تظاهرات مردم جاکارتا
حقيقت چيست؟
در روزهای ١١ و ١٢ اوت، مردم جهان، از پاکستان تا اروگوئه، از ايران تا ونزوئلا، از نيويورک تا لوس آنجلس از لندن تا برلين و از استکهلم تا مسکو... در همبستگی با مردم لبنان عليه تجاوزات صهيونيستی دست به تظاهرات زدند. خبرگزاریها گزارشهای مصوری از اين تظاهرات جهانی مخابره کردند. به عنوان مثال، خبرگزازی رويترز، گزارش زير را همراه با چند تصوير مخابره کرد: «مردم اندونزی در حالی که پلاکاردهايی از عکس رهبرانی که مخالف اقدام اسرائيل در لبنان هستند، حمل می کردند، در يک تظاهرات ضدجنگ در برابر سفارت آمريکا در جاکارتا شرکت کردند. رهبرانی که عکسهايشان در اين تظاهرات حمل میشد عبارتند از هوگو چاوز رييسجمهور ونزوئلا، احمدی نژاد رييسجمهور ايران، آيتالله خامنهای رهبر ايران و فيدل کاستر رهبر کوبا»
در زير، جهت هر چه روشنتر شدن موضوع چند عکس مونتاژ نشده از تظاهرات مردم جاکارتا آورده می شود. از علاقهمندان دعوت میشود برای ديدن آلبوم کامل اين عکسها به نشانی منبع مراجعه نمايند. ٢
۱http://www.edalat.net/lire/artikeln/right/roozname.html
٢ http://news.search.yahoo.com/search/news?ei=UTF- 8&p=indonesia+anti+war&fr=&c=news_photos